PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY DOMOWEJ

Przemoc domowa należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej

 

Cechy przemocy domowej:

Intencjonalność - zamierzone działanie, mające na celu kontrolowanie i podporządkowanie sobie osoby doznającej przemocy domowej. Osoba stosująca przemoc dąży do uzyskania pełnej kontroli i władzy nad osobą doznającą przemocy, do jej bezwzględnego posłuszeństwa. Jest przekonana, że wie co jest dobre dla pozostałych członków rodziny, a w związku z tym posiada wyłączne prawo podejmować decyzje, ustalać zasady życia w rodzinie – pozostali muszą się podporządkować;

Nierównowaga sił - zdecydowane przewaga jednej ze stron w relacji (fizyczna również, ale przede wszystkim psychiczna). W wyniku kolejnych aktów przemocy różnica sił coraz bardziej się pogłębia, osoba doznająca przemocy staje się coraz bardziej bezradna, a osoba stosująca przemoc – coraz bardziej silna
i bezkarna;

Powodowanie cierpienia i bólu - narażanie zdrowia i życia na poważne szkody, doświadczanie cierpienia
i bólu powoduje, że ofiara traci zdolność do samoobrony;

Naruszanie praw i dóbr osobistych - sprawca wykorzystując przewagę sił narusza podstawowe prawa (np. do stanowienia o sobie, nietykalności cielesnej, godności itp.), poniża ją, ośmiesza, pozbawia wszelkich praw (np. do kontaktów z rodziną, godziwych warunków życia, itp.).

 

Formy przemocy domowej:

Przemoc fizyczna – bicie, szarpanie, kopanie, duszenie, popychanie, obezwładnianie, policzkowanie itp.

Przemoc psychiczna – izolowanie, wyzywanie, ośmieszanie, grożenie, krytykowanie, poniżanie, wyśmiewanie, szantażowanie, narzucanie własnych poglądów, izolowanie od bliskich, znajomych, pracy, domaganie się posłuszeństwa, upokarzanie, zawstydzanie, straszenie zrobieniem krzywdy sobie, ofierze bądź ważnym dla niej osób.

Przemoc seksualna – zmuszanie do obcowania płciowego, innych czynności seksualnych, zmuszanie do oglądania materiałów pornograficznych, zmuszanie do obcowania seksualnego
z innymi osobami, sadystyczne formy współżycia seksualnego.

Przemoc ekonomiczna – niełożenie na utrzymanie osób, wobec których istnieje taki obowiązek, niezaspokojenie potrzeb materialnych, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych oraz ich sprzedawanie, odbieranie zarobionych środków finansowych, wydzielanie środków finansowych.

Przemoc za pomocą środków komunikacji elektronicznej – wyzywanie, straszenie, poniżanie osoby
w Internecie lub przy użyciu telefonu, robienie jej zdjęcia lub rejestrowanie filmów bez jej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają.

 

Przemoc domowa jest procesem i przebiega według cyklu:

Faza pierwsza to faza narastania napięcia. Charakteryzuje się wyczuwalnym wzrostem napięcia, narastającymi sytuacjami konfliktowymi. Przemoc ma tu formę werbalną, stosunkowo łagodną.

Druga faza to faza ostrej przemocy. W tej fazie napięcie wzrasta, aż następuje wybuch agresji, dochodzi do ataku.

Ostatnia faza to faza „miesiąca miodowego”. Po napaści sprawca wyraża skruchę
i przeprasza, na nowo okazuje miłość, obiecuje poprawę. Jednak po pewnym czasie, niezależnie od postępowania partnera, sprawca nie wytrzymuje i cały cykl zaczyna się od nowa.

 

INFORMACJE PRAWNE
PRAWO ŚCIGA SPRAWCÓW PRZESTĘPSTW PRZECIWKO OSOBOM BLISKIM ZA:
 
art. 207 §1 k.k. Znęcanie się fizyczne lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny - podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat (ścigane z urzędu)*. 
 
art. 191 §1 k.k. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 (ścigane
z urzędu)*. 
 
art. 197 §1 k.k. Kto przemocą lub groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10 (ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego)**. 
 
art. 209 §1 k.k. Kto uporczywie uchyla się od wykonywania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez nie łożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych - podlega karze pozbawienia wolności do lat 2 (ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego)**. 
 
* ściganie z urzędu polega na tym, że prokurator i policja prowadzą postępowanie niezależnie od woli
i zgody osoby pokrzywdzonej. Wycofanie skargi lub odmowa zeznań nie jest podstawą do umorzenia postępowania, jeśli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniono przestępstwo. 

 
**ściganie na wniosek polega na tym, że bez wniosku osoby pokrzywdzonej postępowanie w danej sprawie nie może być wszczęte.